จ.พะเยา – หุ่นสาย “ สล่าหนานแถม “ สุดพลิ้วหนึ่งเดียวในภาคเหนือ เคลื่อนไหวได้ทุกส่วนคล้ายมนุษย์จริง
ผู้สื่อข่าวลงพื้นที่เพื่อดูการสร้างหุ่นสายของสล่าหนานแถม( สล่า=ช่าง ส่วน หนาน=ทิด ) หรือนายธีระศาสตร์ เจริญสุข อายุ 65ปี ปราชญ์ชาวบ้านด้านศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้าน ของจังหวัดพะเยา ซึ่งมีความรู้ ความชำนาญทั้งการวาดภาพ แกะสลัก ดนตรีพื้นเมือง และสามารถเขียน อ่านภาษาธรรม(อักษรเหนือโบราณ)ได้เป็นอย่างดี
สล่าหนานแถม เปิดเผยว่า ในสมัยเด็กตนเองชอบอ่านนิยายของฝรั่งเรื่องห้องหุ่นมาก และใฝ่ฝันมาตลอดอยากทำหุ่นแบบนั้น พยายามเรียนรู้ลองถูกลองผิดอยู่นาน แต่ไม่ประสบความสำเร็จ ก็เลยหันไปเอาดีทางวาดภาพ ศึกษาตัวอักษรธรรม ศึกษาเรื่องดนตรี จนพอจะมีความรู้บ้าง พอประกอบอาชีพเลี้ยงตัวเองและครอบครัวได้
ในปี 2552 ขณะนั่งดูทีวีได้เห็นการแสดงหุ่นพม่าโดยบังเอิญ เกิดความรู้สึกว่าถ้าพม่าทำหุ่นให้เคลื่อนไหวเพียงบางส่วนได้ ทำไมเราคนไทยจะทำให้เคลื่อนไหวให้หมดทุกส่วนแบบคนจริงๆไม่ได้ เลยทิ้งงานทุกอย่างและตั้งปณิธานว่า ถ้าไม่สามารถสร้างหุ่นสายที่เคลื่อนไหวได้หมดทุกส่วนแบบคนจริงๆไม่ได้ ก็จะไม่ยอมทำอย่างอื่น จากนั้นก็ลองถูกลองผิดจนเวลาผ่านไปถึงปี 2554 จึงเริ่มลงมือทำหุ่นสายตัวแรก ซึ่งก็ไม่ผิดหวังหุ่นสามารถเคลื่อนได้หมดทุกส่วน กริยาอาการทุกอย่างเหมือนมนุษย์ เลยนำออกไปโชว์ ตามงานถนนคนเดิน งานกาชาด จนคนเริ่มรู้จักกันมากขึ้น
ในปี 2557 สล่าหนานแถม ได้รับเชิญจากรัฐบาลให้เข้าร่วมการแสดงมหกรรมหุ่นโลก ที่กรุงเทพฯ จนสร้างชื่อในฐานะที่มีเพียงคนเดียวในภาคเหนือที่ทำหุ่นสายแบบครบวงกร และในปี 2560ได้รับเชิญเข้าร่วมแสดงหุ่นสาย ในงาน “มหกรรมศิลปะการแสดงหุ่นร่วมสมัย ไทย-อาเซี่ยน ใต้ร่มพระบารมี 235 ปี กรุงรัตนโกสินทร์” ASEAN Puppet Feastival 2017 ณ หอศิลป์ร่วมสมัย กรุงเทพฯ
“ ผมอยากไม่อยากให้ศิลปวัฒนธรรมพื้นเมืองหรือล้านนาหายสาบสูญไป โดยไม่มีการสืบทอด อยากให้หุ่นสายอยู่กับคนพะเยาไปตราบนานเท่านาน จึงอยากจะถ่ายทอดให้กับบุคคลหรือคณะที่ต้องการศึกษาความรู้ทั้งเรื่องหุ่นสายและศิลปวัฒนธรรมล้านนาอื่นๆ ได้มาเรียนกับผม เรียนฟรีไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายใดๆทั้งสิ้น ผมพร้อมและยินดีสอน ส่วนองค์การใดต้องการศึกษาดูงาน หรือต้องการให้สร้างหุ่นสายให้ สามารถติดต่อผมได้ที่เบอร์ 081 756 2359 ตลอดเวลา
สำหรับการไม้ที่จะสร้างหุ่นสายจะต้องเป็นไม้เนื้ออ่อน เนื้อละเอียดและเบา เช่นไม้สักและไม้ขนุน หุ่นสาย 1ตัวของสล่าหนานแถม เป็นหุ่นสาย 18เส้น แต่ละตัวจะใช้เวลาในการสร้างประมาณ 4 เดือน ปัจจุบันสล่าหนานแถมสร้างไว้ใช้สำหรับการแสดงจำนวน 16ตัวและกำลังสร้างอีก1ตัว รวมเป็น 17 ตัว แต่ละตัวจะใช้แสดงประกอบการขับลำนำ ค่าว ซอหรือวรรณคดีทางเหนือ และมีบ้างหากผู้ชมต้องการก็สามารถเต้นในเพลงจังหวะร่วมสมัยสนุกสนาน
( นพพร/พะเยา )
