พะเยา – เปิดห้องนิรภัยโชว์ “พระเจ้าไม้ซ้อ” พระพุทธรูปศิลปะไทยลื้อ แกะสลักด้วยไม้ซ้อ อายุ เกือบ 300 ปี ชาวบ้านสุดหวงเก็บในห้องนิรภัยติดกล้องวงจรปิดไว้รอบกันขโมย
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
วันนี้(15 พ.ย.2561)ผู้สื่อข่าวได้ลงพื้นที่ชุมชนไทยลือบ้านล้า ม.4 ต.เวียง อ.เชียงคำ จ.พะเยา เพื่อกราบมนัสการพระเฉลิมชัย ธรรมชโย เจ้าอาวาสวัดล้า เพื่อขอความรู้และกราบพระพุทธรูปที่แกะสลักจากไม้ซ้อ ศิลปะไทยลื้อสิบสองปันนา อายุเกือบ 300 ปี ซึ่งถือเป็นพระสำคัญคู่ชุมชนบ้านล้ามาช้านาน
พ่อหนาน(ทิด) อภิชาติ ศรีคำ อายุ 68 ปี ปราชญ์ชุมชนบ้านล้า ผู้ซึ่งมีความรู้และศึกษาประวัติที่มาของเรื่องราวในหมู่บ้านล้า ถือว่าเป็นคัมภีร์ของหมู่เลยทีเดียว ได้เปิดเผยว่าจากหนังสือจารึกของพ่อใหม่ อภิวงศ์ ซึ่งได้จารึกเป็นอักษรล้านนาทั้งในกระดาษและที่ฐานพระเจ้าไม้ซ้อ ทราบว่าพระเจ้าไม้ซ้อหรือหลวงพ่อไม้ซ้อ แกะมาจากต้นซ้อในหมู่บ้านเมื่อเกือบ 300 ปีก่อน เป็นพระพุทธรูปศิลปะไทยลื้อแบบสิบสองปันนา โดยครั้งแรกที่ชาวไทยลื้อมาอยู่ที่บ้านล้าในปี พ.ศ.2209 และได้สร้างวัดขึ้นชื่อว่าวัดจำปาและเปลี่ยนชื่อเป็นวัดล้าในเวลาต่อมา และในปี พ.ศ.2289 เพื่อให้เป็นวัดที่สมบูรณ์ตามคติล้านนาจึงได้แกะสลักพระพุทธรูปด้วยไม้ซ้อเพื่อสักการะบูชาและยังเป็นพระคู่บ้านคู่เมืองล้า ขึ้นจำนวน 2 องค์ องค์ใหญ่ หน้าตักกว้าง 9 นิ้ว สูง 18 นิ้วไม่รวมฐาน และองค์เล็ก หน้าตักกว้าง 3 นิ้ว สูง 6 นิ้วไม่รวมฐาน จากนั้นทำการลงรักปิดทองอร่ามไปทั้งองค์ แต่เมื่อเวลาผ่านมา 273 ปี ทำให้แผ่นทองหลุดลุ่ยออกไปเหลือแต่เนื้อไม้อย่างที่เห็นในปัจจุบัน
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
พ่อหนานอภิชาต กล่าวต่อไปว่า ชาวบ้านล้า จะนำ “พระเจ้าไม้ซ้อ” ออกจากห้องนิรภัย มาเพื่อให้ชาวบ้านสักการบูชา เพียง ปีละ 3 ครั้งเท่านั้น คือ วันเข้าพรรษา วันออกพรรษา และวันสงกรานต์ หลังจากนั้นก็จะเก็บรักษาไว้ในห้องนิรภัยซึ่งติดกล้องวงจรปิดและระบบเตือนภัยโดยรอบเพื่อป้องกันคนมาลักขโมย
สำหรับไม้ซ้อหรือต้นซ้อ มีชื่อวิทยาศาสตร์: Gmelina arborea เป็นไม้ยืนต้น ใบเดี่ยว เปลือกต้นสีขาวอมเทา ผิวเรียบ ดอกช่อ ดอกย่อยสีเหลืองอมน้ำตาล ผลสดเมื่อแก่เป็นสีเหลือง เนื้อไม้แข็งแรงชาวบ้านนิยมนำมาทำเครื่องไม้ เครื่องเรือน แกะสลัก ทำขันโตก สร้างบ้าน และนิยมใช้ทำไหนึ่งข้าว
(ภาพ/ข่าว สราวุธ ตั้งประเสริฐ พะเยา)
